تکنیک های پایش وضعیت - روش پایش شوک های ضربه ای
تکنیک های پایش وضعیت - روش پایش شوک های ضربه ای
پایش شوکهای ضربه ای که به عنوان SPM شناخته میشود، یک روش تعمیرات پیشبینانه با اندازه گیری لرزش و ضربه پالسهای موجود در موتورها است.از این روش به منظور شناسایی وضعیت و عمر عملیاتی موتور ها قبل از روش تعمیرات اساسی استفاده می شود. تکنیک SPM در سال 1969 معرفی شد و اکنون یک روش شناخته شده برای نظارت بر شرایط ماشین های الکتریکی با استفاده از یاتاقان غلتکی است.
تفاوت بین SPM و سایر روشهای اندازه گیری ارتعاش
آنالیز ارتعاشات برای مدت زمانی طولانی مطابق با تعمیرات پیشبینانه موتورها در کشتیها استفاده می شد. به طور سنتی مهندسین دریایی با استفاده از صدای منتشر شده از برخورد میله با تجهیز برای گوش دادن به صدا و تعیین وضعیت تجهیزات دوار استفاده می کردند.
هنگامی که دو سطح فلزی هنگام حرکت با یکدیگر برخورد میکنند، ضربه ای ایجاد میشود و یک موج دارای شوک ایجاد می کند که از فلز عبور میکند. موج شوک در حدود 36 کیلو هرتزاست و در محدوده امواج التراسونیک می باشد به همین خاطر این موج شوک در spm استفاده می شود.
با ادامه برخورد، فلز خم و فشرده میشود؛ این مرحله ثانویه لرزش نام دارد. فرکانس این لرزش به سختی، شکل، جرم و خاصیت میرایی مواد بستگی دارد. در SPM این مرحله از برخورد یعنی ارتعاش فیلتر می شود زیرا این به ساختار و مواد دستگاه بستگی دارد. بنابراین بی دقتی هایی که اغلب توسط قلم های تجزیه و تحلیل دستی به ویژه در ماشین آلات با نصب انعطاف پذیر و کار در مجاورت سایر ماشین آلات مستعد ارتعاش انجام می شود، در این مرحله وجود نخواهد داشت.
تفاوت دیگر بین SPM و سایر تکنیکهای اندازه گیری ارتعاش این است که در SPM مبدل ها فقط به فرکانس 36 کیلوهرتز پاسخ میدهند و طنین انداز میشوند، که پاسخ کالیبره شده و اندازه گیری دقیق پالس های ضربه را تضمین میکند.
هر یاتاقان صرف نظر از جدید یا قدیمی بودن دارای تعدادی شوک در رابط بین عناصر کوینس داخلی ، خارجی و ساچمه می باشد. در ابتدا این ضربه ها ظریف هستند و تا زمانی که صدمه ای جدی وارد نشده باشد، به سختی احساس می شوند. اما این اثر بطور معمول توسط دستگاه SPM که در مورد وضعیت یاتاقان ها، وضعیت روغن کاری مورد استفاده است، ضبط می شوند. به این نوع نظارت و نگهداری پایش وضعیت گفته میشود.
ضربات شوک توسط شتابسنجها با فیلتر اندازهگیری می شوند. شتاب سنج ها دارای کریستالهای پیزوالکتریک هستند که به گونه ای طراحی شده اند که در فرکانس 36 کیلوهرتز که با فرکانس پالسهای شوک خالص مطابقت دارد، عکس العمل نشان میدهند. این اثر به شتاب سنج ها کمک می کند تا هم ضربه را اندازه گیری کنند و هم اینکه از ارتعاشات دیگر مجموعه اندازه گیری ارتعاشات صرف نظر کند.
دامنه ضربات شوک اندازه گیری شده به عوامل زیر بستگی دارد:
- سرعت عناصرغلتکی که تابعی از سرعت یا چرخش و اندازه تحمل است.
- ضخامت فیلم روغن که به نوبه خود به پیش بارگیری و مقدار روغن مورد استفاده و همچنین ویسکوزیته روغن بستگی دارد.
- همترازی سیستم
- سایر عوامل مکانیکی مانند ناهمواری کوینس ها و قفسه ، تنشهای مکانیکی و خرابی ها.
این شوک ها توسط مبدل SPM دریافت می شوند و سپس متناسب با میزان دریافت شوک، سیگنال خروجی می دهند. واحد اندازه گیری SPM پالس های ضربه را در هر ثانیه اندازه گیری می کند و سپس آستانه آن را پایین می آورد به طوری که دو سطح دامنه کشف میشود. اولاً دسی بل کف سازی شده به ارزش 200 شوک در ثانیه و ثانیاً حداکثر میزان شوک ورودی زیر 2 ثانیه.
مقدار دسی بل کف سازی شده نشانه ای از شرایط روغن کاری و حداکثر میزان تحمل آسیب را نشان می دهد. مقدار حداکثر را نیز میتوان با افزایش مقدار آستانه تا زمانی که سیگنالی دریافت نمیشود، تشخیص داد. در این تجهیزات با ورود قطر شافت و دور موتور، نویزهای حاصل از سرعت غلتش خنثی می شود.
سه منطقه برای بررسی وضعیت تجهیز وجود دارد: ناحیه سبز برای خوب، زرد برای احتیاط و قرمز برای شرایط آسیب دیده. مقدار اوج اندازه گیری شده توسط اپراتور، وضعیت ماشین و منطقه ای را که متعلق به آن است نشان میدهد.
همچنین نکات زیر در ارتباط با SPM قابل اشاره میباشد.
- SPM در تعیین اطلاعات دقیق در مورد وضعیت مکانیکی سطوح یاتاقان و همچنین حالت روغن کاری بر روی بلبرینگ در طول عمر بلبرینگ تخصص دارد.
- ابزار SPM می تواند هم لرزش و هم پالس های ضربه را اندازه گیری کند.
- یکی دیگر از مزایای SPM نسبت به سایر روشهای اندازه گیری ارتعاشات این است که تجزیه و تحلیل طیف SPM باعث می شود تا منبع مشکل مشخص شود. زیرا در صورت خراب شدن یاتاقان ها، ضربات ایجاد شده توسط یاتاقانهای آسیب دیده الگویی دارند که با فرکانس عبور ساچمه از ناحیه آسیب دیده مطابقت دارد. درصورتی که شوک های ایجاد شده متناظر با دلایل دیگری باشد، الگوی ضربه متفاوتی دارند ، در حالی که شوک های تصادفی الگویی ندارند و بررسی نمی شوند.
- همانطور که برای برخی از نمونه ها RPM و قطر شافت وارد می شوند، ارزیابی دستگاه می تواند مستقل از سرعت در درایو های سرعت متغیر باشد.
- هشدارهای پیشرفته در مورد مشکلات روغن کاری از نکات مهم و حائز اهمیت این روش میباشد.